Microsoft đã chính thức phát hành hệ điều hành Windows 10 vào ngày 29 tháng 7 vừa qua. Bản nâng cấp miễn phí mới nhất Windows 10 đã có 14 triệu thiết bị tải về trong vòng chưa đến 24 giờ sau khi ra mắt. Số lượng tải về đã tăng lên gấp bốn lần với 67 triệu lượt tải về chỉ trong vòng một tuần đầu tiên ra mắt sản phẩm mới. Điều này có nghĩa rằng một số lượng lớn người dùng Windows đã bắt đầu trải nghiệm các tính năng bổ sung và cải tiến đi kèm với bản nâng cấp Windows 10 như là sự trở lại của “Menu Start”, sự ra đời của trợ lý cá nhân “Cortana” đến trình duyệt Web miễn phí “Microsoft Edge”.
Windows 10 là kết tinh của phiên bản Windows 7 quen thuộc và thực hiện được các bước tiến lên công nghệ màn hình cảm ứng ở Windows 8.
Trong bản nâng cấp mới nhất này, theo phân tích từ hãng bảo mật Trend Micro thì Microsoft cũng đã tăng cường an ninh mạng cho người dùng bằng các tính năng bảo mật danh tính, kiểm soát truy cập, bảo vệ dữ liệu. Nhưng cũng theo các chuyên gia bảo mật, có vài điều người dùng cần quan tâm về việc bảo vệ thông tin riêng tư cá nhân khi nâng cấp lên Windows 10
Các vấn đề thông tin riêng tư trên Windows 10
Ngay sau khi các quảng cáo thổi phồng về Windows 10, Microsoft đã nhận được rất nhiều lời chỉ trích về việc thiếu sót an ninh trong bản nâng cấp mới nhất này, đặc biệt là vấn đề bảo mật liên quan đến sự riêng tư của người dùng Windows 10. Theo các chuyên gia bảo mật của Trend Micro đã nêu thì: “Microsoft đã nâng cao hỗ trợ người dùng bằng cách thu thập tất cả các dữ liệu cá nhân từ những gì bạn làm, nói, viết trên thiết bị”.
Khi người dùng đồng ý cài đặt bản nâng cấp mới nhất Windows 10 từ Microsoft thì mọi dữ liệu cá nhân riêng tư từ danh bạ, email, thông tin thẻ tín dụng, địa điểm định vị GPS, lịch sử duyệt Web và ngay cả video, tin nhắn thoại đều được Microsoft ghi nhận lại, những quy định đó lại được nêu cẩn thận trong qui định bảo mật của Microsoft. Tuy nhiên có nhiều câu hỏi đặt ra liên quan đến sự thu thập dữ liệu khách hàng của Microsoft.
Theo tuyên bố chính thức từ Microsoft, việc thu thập dữ liệu cá nhân chỉ nhằm mục đích hiểu thêm về người dùng nhằm cung cấp các dịch vụ cá nhân. Mặt khác, những người ủng hộ quyền riêng tư đã chỉ ra rằng việc thu thập dữ liệu cá nhân từ Microsoft là nhằm vào mục đích kinh doanh quảng cáo cho bên thứ ba.
 |
| Hình giao diện cài đặt các tính năng chia sẻ thông tin riêng tư trên Windows 10 |
Ví dụ, một ID quảng cáo có thể được chuyển nhượng và thiết lập tự động với địa chỉ email mà người dùng đã đăng kí. Điều này có nghĩa là các quảng cáo liên quan đến sở thích cá nhân của người dùng sẽ xuất hiện trên các trình duyệt web. Một khi người dùng đăng nhập vào tài khoản Microsoft, các dữ liệu cá nhân như lịch sử duyệt web, ứng dụng tải về, chi tiết về mạng Wi-Fi đều được thu thập và tải lên máy chủ của Microsoft.
Wifi Sense, một tính năng sẽ tự động kết nối người dùng vào các nguồn phát Wi-Fi, sau đó lưu giữ thông tin về mạng và có thể tự động chia sẻ mật khẩu Wi-Fi ở khu vực đó cho những ai có trong danh bạ Facebook, Skype và Outlook của người này. Bên cạnh những lời chỉ trích về vi phạm quyền riêng tư, một số ý kiến trái chiều bởi người dùng có thể hoàn toàn kiểm soát việc chia sẻ dữ liệu của mình. Nói một cách khác, Wifi Sense chỉ đơn thuần là việc chia sẻ quyền truy cập Internet không mật khẩu.
Cortana, trợ lý ảo mới trên Windows 10 thu thập tất cả dữ liệu cá nhân của người dùng để cung cấp những lời đề nghị về cuộc hẹn, lịch họp, thời tiết địa phương, kết quả thể thao, và những thứ người dùng quan tâm. Theo chính sách bảo mật “Microsoft thu thập dữ liệu lịch làm việc, ứng dụng, email, tin nhắn, danh bạ, vị trí GPS,…để dễ dàng tương tác với người dùng trên thiết bị của họ”
Theo Microsoft: “Chúng tôi sẽ truy cập, bảo mật và tiết lộ thông tin cá nhân bao gồm email, thông tin liên lạc, các thư mục riêng tư khi chúng tôi tin tưởng tuyệt đối rằng làm như vậy là cần thiết để bảo vệ khách hàng hoặc thực thi các điều khoản về việc sử dụng dịch vụ”.
Như trường hợp của Bitlocker, bộ mã hoá bảo mật dành cho doanh nghiệp được tính hợp sẵn trên hệ điều hành Windows 10, có khả năng mã hoá thông tin lưu trữ trên ổ đĩa cứng và sao lưu trên tài khoản Onedrive. Điều đó có nghĩa là nội dung trên ổ cứng của bạn sẽ dễ dàng bị giải mã bởi cơ quan nào có khả năng truy cập vào các đám mây của Microsoft chẳng hạn như cơ US NSA (National Security Agency).
Chỉ cần tắt nó đi
Microsoft cũng không phải là công ty duy nhất thu thập dữ liệu cá nhân của người dùng, mà còn có những hãng lớn khác như Lenovo với sự cố Superfish. Nhưng từ bản Windows 10, công ty phần mềm lớn nhất thế giới bị các cáo buộc liên quan đến việc vi phạm quyền bảo mật thông tin cá nhân. Tuy nhiên người dùng có thể vô hiệu hoá các thiết lập mặc định đó. Và hơn thế, Microsoft cũng minh bạch trong việc thu thập dữ liệu cá nhân của người dùng. Những người ủng hộ quyền riêng tư thông tin cá nhân có thể tắt các tính năng đó thay vì để cho chúng hoạt động theo mặc định.
Người dùng có thật sự bị tiết lộ quá nhiều thông tin cá nhân khi sử dụng hệ điều hành Windows 10?
Khảo sát từ Trend Micro cho biết trong quá trình cài đặt người dùng thường chấp nhận mọi thứ mà không đọc rõ các điều khoản như tải về và cài đặt. Các chuyên gia bảo mật khuyên mọi người “Hãy là người dùng thông minh” bằng cách đọc rõ tất cả các điều khoản sử dụng trước khi cài đặt ứng dụng vì dù hệ thống bảo mật có tốt đến đâu thì điểm yếu nhất vẫn là thói quen của người dùng.
Cũng giống như trong trường hợp của Wifi Sense, các thiết lập của tính năng này có thể được quản lý để kiểm soát những thông tin mà bạn muốn chia sẻ. Chỉ cần truy cập vào trình cài đặt riêng tư để thay đổi các thiết lập hệ thống xử lý dữ liệu cá nhân.
Để bảo vệ bạn khỏi hàng loạt mối đe doạ từ Internet, Trend Micro Internet Security 10 đã hoàn toàn tương thích trên Windows 10 và bảo vệ cho người dùng trên nhiều nền tảng khác nhau.